ARFID vs zaburzenia przewodu pokarmowego – jak różnicować w praktyce klinicznej
ARFID vs problemy żołądkowe – jak różnicować w praktyce klinicznej
📖 Czas czytania: około 10 minut
ARFID vs problemy żołądkowe to jedno z najważniejszych wyzwań diagnostycznych w praktyce klinicznej. Zaburzenie unikania i ograniczania przyjmowania pokarmów (ARFID) może współwystępować z chorobami przewodu pokarmowego, tworząc skomplikowany obraz kliniczny. Nawet 40% osób z zaburzeniami osi jelitowo-mózgowej wykazuje objawy ARFID, co wymaga precyzyjnego różnicowania.
Czym jest ARFID i jak go rozpoznać
ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) został po raz pierwszy uwzględniony w DSM-5 w 2013 roku. To zaburzenie związane z ograniczaniem oraz unikaniem pewnych produktów, które różni się od anoreksji brakiem lęku przed przybraniem na wadze oraz brakiem zakłócenia obrazu ciała.
Trzy główne podtypy ARFID:
Różnicowanie ARFID i zaburzeń przewodu pokarmowego
Kluczowe wyzwanie w różnicowaniu ARFID i zaburzeń przewodu pokarmowego polega na tym, że objawy mogą się nakładać. Pacjenci z chorobami przewodu pokarmowego często rozwijają lęk przed jedzeniem, który może przekształcić się w ARFID.
Grupy wysokiego ryzyka rozwoju ARFID
Diety eliminacyjne a ryzyko ARFID – błędne koło
Diety eliminacyjne a ryzyko ARFID to poważny problem kliniczny. Badania pokazują, że pacjenci stosujący diety wykluczające są trzykrotnie bardziej narażeni na rozwój ARFID.
Alarmujące statystyki:
Mechanizm błędnego koła
Wpływ niedożywienia na przewód pokarmowy
Niedożywienie związane z ARFID prowadzi do szeregu powikłań gastroenterologicznych, które mogą być mylone z pierwotnymi chorobami przewodu pokarmowego.
Narzędzia diagnostyczne – kwestionariusz NIAS
Diagnozując ARFID vs problemy żołądkowe kluczowe znaczenie ma stosowanie odpowiednich narzędzi przesiewowych. Kwestionariusz NIAS (Nine Item ARFID Screen) to podstawowe narzędzie, jednak wymaga ostrożnej interpretacji u pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego.
Uwaga diagnostyczna:
Kwestionariusz NIAS może dawać fałszywie dodatnie wyniki u pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego.
50% pozytywnych wyników dotyczy podtypu strachu przed objawami żołądkowo-jelitowymi.
Dodatkowe narzędzia diagnostyczne
Food Fear Questionnaire (FFQ):
Sygnały ostrzegawcze – kiedy podejrzewać ARFID
Rozpoznanie ARFID w zaburzeniach przewodu pokarmowego wymaga uważnej obserwacji klinicznej. Oto kluczowe sygnały ostrzegawcze:
Implikacje terapeutyczne
Pierwszeństwo interwencji żywieniowych
U pacjentów z ARFID pierwszą linią terapii musi być odpowiednie rozszerzanie diety i normalizacja stanu odżywienia. Dopiero po stabilizacji można wprowadzać diety terapeutyczne.
Priorytet terapeutyczne:
Podsumowanie – kluczowe wnioski
ARFID vs problemy żołądkowe to złożone zagadnienie wymagające holistycznego podejścia. Pamiętajmy, że nawet 90% pacjentów z ARFID otrzymuje dietę eliminacyjną, gdy już spełniają kryteria tego zaburzenia.
Najważniejsze wnioski dla praktyków:
Właściwe różnicowanie ARFID i zaburzeń przewodu pokarmowego ma kluczowe znaczenie dla rokowania pacjenta. Zbyt pochopne wprowadzanie diet eliminacyjnych może prowadzić do pogłębienia zaburzenia odżywiania i paradoksalnego nasilenia objawów żołądkowo-jelitowych poprzez mechanizm niedożywienia.
